Αθήνα, 11 Νοεμβρίου 2025
Επιμελητήριο Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας Ελλάδας

Μια άμεση και αποφασιστική θεσμική παρέμβαση που έφερε αποτέλεσμα

Η παρέμβαση του Επιμελητηρίου Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Ελλάδας (Επιμελητήριο Κ.ΑΛ.Ο.), ως του μοναδικού πανελλαδικού θεσμικού εκπροσώπου των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων και των Φορέων Κ.ΑΛ.Ο., απέφερε απτό και ουσιαστικό αποτέλεσμα: την ανάκληση ενός περιοριστικού και αδικαιολόγητου όρου της προκήρυξης αττ112 του Προγράμματος «Αττική 2021–2027», που περιόριζε το δικαίωμα συμμετοχής στη χρηματοδότηση μόνο σε κοινωνικές επιχειρήσεις που είχαν ιδρυθεί έως 31 Δεκεμβρίου 2024.

Με άμεση, εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη παρέμβαση, το Επιμελητήριο απέστειλε στις 17 Οκτωβρίου 2025 επίσημη επιστολή προς την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος «Αττική» (ΠΕΠ 2021–2027) επισημαίνοντας ότι ο συγκεκριμένος όρος αντίκειται στις αρχές ισότητας, αναλογικότητας και ανανέωσης του οικοσυστήματος Κ.ΑΛ.Ο., καθώς αποκλείει πλήρως όλες τις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις που συστάθηκαν εντός του 2025 — φορείς που ήδη διαθέτουν νόμιμη εγγραφή στο Μητρώο Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

---

---

Η άμεση ανταπόκριση της Περιφέρειας Αττικής επιβεβαίωσε τη σημασία της παρέμβασης: ο περιορισμός αυτός ανακλήθηκε και αντικαταστάθηκε από σαφή διατύπωση που επιτρέπει τη συμμετοχή όλων των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. που έχουν εγγραφεί στο Μητρώο έως και την προηγούμενη ημέρα της προκήρυξης, δηλαδή έως 2 Οκτωβρίου 2025.

Το ιστορικό της υπόθεσης – Από τον αποκλεισμό στη δικαίωση

Η επίμαχη πρόσκληση με τίτλο «Ενίσχυση/Επιχορήγηση Κοινωνικών Επιχειρήσεων (Κ.ΑΛ.Ο.)», στο πλαίσιο της δράσης 4.1.5.1 του ΠΕΠ «Αττική 2021–2027», περιελάμβανε στη σελίδα 16 της αναλυτικής πρόσκλησης τον όρο ότι δικαιούχοι είναι μόνο οι ΚοινΣΕπ που έχουν ιδρυθεί έως 31/12/2024.

Αυτός ο χρονικός περιορισμός δημιουργούσε άμεση αδικία έναντι νέων φορέων που είχαν ιδρυθεί εντός του 2025, παρά το γεγονός ότι είναι απολύτως νόμιμα εγγεγραμμένοι και ενεργοί, με βεβαιώσεις εγγραφής στο Μητρώο του Υπουργείου. Ο αποκλεισμός αυτός αντίκειται:

• Στις αρχές ισονομίας και ισότιμης μεταχείρισης που πρέπει να διέπουν όλα τα Περιφερειακά Προγράμματα ΕΣΠΑ.
• Στον σκοπό του Ν.4430/2016, που θέτει την προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας ως βασικό άξονα βιώσιμης ανάπτυξης.
• Στη φιλοσοφία των Ευρωπαϊκών Κανονισμών που ενθαρρύνουν τη σύσταση νέων φορέων και την ενδυνάμωση νεοφυών κοινωνικών εγχειρημάτων.

Το Επιμελητήριο, αξιοποιώντας τη θεσμική του ιδιότητα και εκπροσωπώντας πάνω από 700 ενεργές ΚοινΣΕπ και φορείς Κ.ΑΛ.Ο. πανελλαδικά, επεσήμανε με σαφήνεια ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη διαφέρει ουσιωδώς από αντίστοιχες προσκλήσεις άλλων Περιφερειών —όπως της Δυτικής Ελλάδας, Θεσσαλίας, Ηπείρου και Κεντρικής Μακεδονίας— οι οποίες επιτρέπουν ρητά τη συμμετοχή νεοϊδρυόμενων φορέων, ενισχύοντας έτσι την καινοτομία και την ανανέωση του οικοσυστήματος.

Με την παρέμβασή του, το Επιμελητήριο ζήτησε:

1. Επίσημη διευκρίνιση για το σκεπτικό της διαφοροποίησης αυτής.
2. Επανεξέταση και τροποποίηση του επίμαχου όρου ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των φορέων Κ.ΑΛ.Ο. στην Περιφέρεια Αττικής.
3. Εναρμόνιση με την πρακτική άλλων Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027.

---

---

Η απάντηση της Περιφέρειας Αττικής – Αναγνώριση του δικαίου αιτήματος

Με την επίσημη απάντησή της (Αριθ. Πρωτ. ΕΥΔ 2607/02.10.2025), η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος «Αττική» αναγνώρισε ότι ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει και προχώρησε σε ρητή διευκρίνιση:

«Δικαιούχοι της Δράσης είναι υφιστάμενοι φορείς Κ.ΑΛ.Ο. του Ν.4430/2016, εγγεγραμμένοι στο Μητρώο μέχρι και την προηγούμενη ημέρα της έκδοσης της πρόσκλησης και διαθέτουν βεβαίωση εγγραφής ή πιστοποιητικό εν ισχύ… Επομένως, δεν υφίσταται ο περιορισμός ‘περί σύστασης πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2024’».

Με αυτή τη διατύπωση, η Περιφέρεια κατάργησε πλήρως τον αδικαιολόγητο όρο, αποκαθιστώντας τη δυνατότητα συμμετοχής και των φορέων που ιδρύθηκαν εντός του 2025, υπό την προϋπόθεση ότι είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο έως και τις 2 Οκτωβρίου 2025, ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης.

---

---

Η διευκρίνιση αυτή αποτελεί θεσμική δικαίωση για δεκάδες νέες ΚοινΣΕπ και Φορείς Κ.ΑΛ.Ο. που αγωνίζονται να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους με ίσους όρους.

Η σημασία της εξέλιξης – Ενίσχυση της εμπιστοσύνης, αποκατάσταση της ισονομίας

Η επιτυχής αυτή παρέμβαση του Επιμελητηρίου δεν είναι απλώς μια διοικητική διόρθωση. Αντιπροσωπεύει μια συστημική νίκη για τον θεσμό της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα.

Η θεσμική φωνή του Επιμελητηρίου:

• Προστάτευσε το δικαίωμα συμμετοχής όλων των νέων κοινωνικών επιχειρήσεων.
• Αποκατέστησε την εμπιστοσύνη μεταξύ φορέων και διοίκησης.
• Ενίσχυσε την ομοιομορφία των κανόνων επιλεξιμότητας σε πανελλαδικό επίπεδο.
• Κατέδειξε τη χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα της ύπαρξης ενός Επιμελητηρίου Κ.ΑΛ.Ο. με θεσμικό κύρος, τεκμηρίωση και άμεση δράση.

Η ανταπόκριση της Περιφέρειας Αττικής αποδεικνύει ότι ο διάλογος και η θεσμική επιχειρηματολογία μπορούν να επιφέρουν ουσιαστικές διορθώσεις, χωρίς αντιπαραθέσεις, αλλά με σεβασμό στους κανόνες και στην κοινή λογική.

Η Κοινωνική Οικονομία έχει φωνή, τεκμηρίωση και εκπροσώπηση

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί ισχυρό μήνυμα προς κάθε δημόσια αρχή και φορέα διαχείρισης προγραμμάτων:
η Κοινωνική Οικονομία στην Ελλάδα έχει θεσμικό εκπρόσωπο, έχει φωνή, και έχει την ικανότητα να επιβάλλει διορθώσεις με επιχειρήματα, τεκμήρια και διάλογο.

Το Επιμελητήριο Κ.ΑΛ.Ο. Ελλάδας θα συνεχίσει να λειτουργεί ως θεματοφύλακας της ισότητας, της διαφάνειας και της ορθής διοικητικής πρακτικής, υπερασπιζόμενο τα δικαιώματα όλων των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, παλαιών και νέων, χωρίς διακρίσεις.

Η αποκατάσταση της ισονομίας στην πρόσκληση «Αττική 2021–2027» αποτελεί ένα ακόμα βήμα προς τη θεσμική ωρίμανση του πεδίου Κ.ΑΛ.Ο. και αποδεικνύει ότι όταν υπάρχει συλλογική εκπροσώπηση και τεκμηριωμένη διεκδίκηση, τα αποτελέσματα είναι χειροπιαστά και δίκαια.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΥΠΟΥ
Επιμελητήριο Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας Ελλάδας
📧 Email: ceo@kalochamber.org
☎ Τηλ.: 211 411 8666
🌐 Ιστοσελίδα: www.kalochamber.org